| Χειρουργική Θεραπεία Διηθητικού Καρκίκου του μαστού |
|
|
|
Στην αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού υπάρχουν πολλές θεραπευτικές επιλογές που, ως επί το πλείστο, συμπληρώνουν η μία την άλλη δρώντας συνεργικά. Η θεραπευτική αντιμετώπιση του καρκίνου του μαστού πρέπει να στοχεύει σε δύο επίπεδα: στον τοπικό αλλά και στον συστηματικό έλεγχο της νόσου. Όταν λέμε τοπικό, εννοούμε την εξάλειψη του καρκίνου στο σημείο της τοπικής του ανάπτυξης, δηλαδή τον μαστό και τους λεμφαδένες της αντίστοιχης μασχάλης. Η χειρουργική θεραπεία και η ακτινοβολία αποσκοπούν αποκλειστικά σε αυτόν το στόχο. Ο συστηματικός έλεγχος της νόσου αφορά την αντιμετώπιση της πιθανής παρουσίας καρκινικών κυττάρων στο υπόλοιπο σώμα. Η χημειοθεραπεία, η ορμονοθεραπεία και η στοχευμένη θεραπεία με μονοκλωνικά αντισώματα αποσκοπούν στην εξάλειψη καρκινικών κυττάρων σε σημεία μακριά από το μαστό και με τον τρόπο αυτόν στοχεύουν στον συστηματικό έλεγχο της νόσου. Συντηρητικές Χειρουργικές επεμβάσεις για διηθητικό καρκίνο του μαστού:Στα παλαιότερα χρόνια δεν υπήρχε η επιλογή μεταξύ συντηρητικής χειρουργικής αντιμετώπισης ή ριζικής αφαίρεση του μαστού. Σε όλες ανεξαιρέτως τις περιπτώσεις γινόταν μια πολύ ριζική επέμβαση που περιελάμβανε ολόκληρο τον μαστό, το δέρμα, τη θηλή, τους λεμφαδένες, ακόμα και τους θωρακικούς μύες. Μετά από 50 χρόνια έρευνας αποδείχτηκε ότι η πρόγνωση της νόσου δεν επηρεάζεται από το είδος ή την έκταση του χειρουργείου (εφόσον αυτό πληρεί τις προδιαγραφές ενός ογκολογικού χειρουργείου) όσο από το στάδιο της νόσου. Έτσι γρήγορα έγινε αντιληπτό ότι δεν είναι αναγκαία η ριζική αφαίρεση του μαστού σε όλες τις περιπτώσεις καρκίνου του μαστού και ιδιαίτερα στα αρχικά στάδια της νόσου (στάδιο Ι και ΙΙ). Πολλές διεθνείς μελέτες ήρθαν να επιβεβαιώσουν ότι στα πρώτα στάδια της νόσου, είτε η ασθενής υποβληθεί σε ριζική μαστεκτομή είτε σε τοπική αφαίρεση του όγκου μετά συνοδού ακτινοβολίας, τα αποτελέσματα είναι τα ίδια χωρίς στατιστικά σημαντικές διαφορές στην πρόγνωση και την επιβίωση. Απαραίτητη προϋπόθεση για την ασφαλή διενέργεια μιας συντηρητικής χειρουργικής επέμβασης για καρκίνο του μαστού, αποτελεί η επιτυχής επίτευξη υγιών ορίων εκτομής. Με απλά λόγια, όταν αφαιρούμε χειρουργικά τον όγκο θέλουμε η εκτομή να περιλαμβάνει τον καρκινικό όγκο στη μέση και γύρω από αυτόν να συναφαιρείται περιμετρικά υγιής μαστός σε απόσταση 1-3 εκατοστά. Αυτό συμβαίνει γιατί σε μερικές περιπτώσεις μεμονωμένα καρκινικά κύτταρα αποσπούνται από τον όγκο και περιπλανώνται περιμετρικά σε απόσταση που μπορεί να φτάνει το ένα εκατοστό. Αφαιρώντας επί υγιών ορίων εξασφαλίζουμε ότι η χειρουργική μας αφαίρεση περιλαμβάνει τέτοιου είδους δορυφόρα καρκινικά κύτταρα. Η ευρεία εκτομή για διηθητικό καρκίνο του μαστού πρέπει πάντα να ακολουθείται από μετεγχειρητική ακτινοβολία στην περιοχή του χειρουργείου ώστε να εξασφαλίζεται ακόμα καλύτερος τοπικός έλεγχος της νόσου. Η προσθήκη της ακτινοβολίας μετά το χειρουργείο μπορεί να μειώσει την πιθανότητα τοπικής υποτροπής (δηλαδή να επιστρέψει ο καρκίνος στην ίδια περιοχή) μέχρι και 70%.Κάθε περίπτωση καρκίνου του μαστού είναι μοναδική και η τελική απόφαση για συντηρητική ή ριζική χειρουργική θεραπεία θα πρέπει να λαμβάνεται μετά από προσεκτική μελέτη όλων των προγνωστικών παραμέτρων της νόσου. Αντένδειξη για την συντηρητική αντιμετώπιση αποτελεί το μεγάλο μέγεθος όγκου σε μικρό μαστό, η πολυεστιακή ανάπτυξη του όγκου, η εκτεταμένη ενδοπορική επέκταση καθώς και η ανάπτυξη του όγκου πίσω από τη θηλή (κεντρική θέση βλάβης). α) Ευρεία Τοπική Εκτομή ή Ευρεία Ογκεκτομή:
Σε περίπτωση μη ψηλαφητής βλάβης πρέπει να προηγείται η τοποθέτηση λεπτού συρμάτινου οδηγού υπό μαστογραφικό (ή υπερηχοτομογραφικό) έλεγχο και καθοδήγηση. Ακολουθείται πάντα από μετεγχειρητική ακτινοβολία στην περιοχή του χειρουργείου εξασφαλίζοντας ακόμα καλύτερο τοπικό έλεγχο της νόσου. Ο βασικός σκοπός της συμπληρωματικής ακτινοθεραπείας είναι η καταστροφή καρκινικών κυττάρων που πιθανόν να μην αφαιρέθηκαν κατά την χειρουργική επέμβαση. Η προσθήκη της ακτινοβολίας μετά το χειρουργείο μπορεί να μειώσει την πιθανότητα τοπικής υποτροπής (δηλαδή να επιστρέψει ο καρκίνος στην ίδια περιοχή) μέχρι και 70%.
Τεταρτεκτομή:
Ενδείξεις Συντηρητικής Χειρουργικής Αντιμετώπισης:
Αντενδείξεις Συντηρητικής Χειρουργικής Αντιμετώπισης:
Πλεονεκτήματα Συντηρητικής Χειρουργικής Αντιμετώπισης:
Μειονεκτήματα Συντηρητικής Χειρουργικής Αντιμετώπισης:
Ριζικές Χειρουργικές επεμβάσειςΕφαρμόζονται κατά κανόνα στα πιο προχωρημένα στάδια της νόσου ή σε περιπτώσεις πολυεστιακής ανάπτυξης της νόσου (δηλαδή την ύπαρξη πολλαπλών εστιών καρκίνου σε μικρή απόσταση μεταξύ τους). Περιλαμβάνουν την υποδόριο μαστεκτομή, την απλή μαστεκτομή και την τροποποιημένη ριζική μαστεκτομή. α) Υποδόριος Μαστεκτομή: Η υποδόριος μαστεκτομή περιλαμβάνει την αφαίρεση ολόκληρου του μαστού με ή χωρίς την αφαίρεση του συμπλέγματος θηλής-θηλαίας άλου. Το μεγαλύτερο μέρος του δέρματος του μαστού παραμένει ανέπαφο και η τεχνική αυτή εφαρμόζεται στις περιπτώσεις όπου ακολουθεί αποκατάσταση της μαστεκτομής σε πρώτο χρόνο (άμεσα-στο ίδιο χειρουργείο). Αν υπάρχει η ένδειξη, η υποδόριος μαστεκτομή περιλαμβάνει και την αφαίρεση μερικών επιλεγμένων (όπως στην τεχνική του λεμφαδένα φρουρού) ή και όλων των λεμφαδένων της σύστοιχης μασχάλης. Όταν γίνεται υποδόριος μαστεκτομή, συνήθως δεν χρειάζεται να ακολουθήσει μετεγχειρητική ακτινοβολία. Διάρκεια Χειρουργείου: 90-120 λεπτά / μέχρι 150 λεπτά αν συνοδεύεται και από αποκατάσταση σε πρώτο χρόνο. Διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο: 1-2 ημέρες. Θέση Ασθενούς: Η ασθενής ξαπλώνει ανάσκελα στο χειρουργικό κρεβάτι με τα άκρα σε έκταση 90 μοιρών. Ακολουθεί η εισαγωγή στην γενική αναισθησία (διασωλήνωση) και στη συνέχεια γίνεται αντισηψία του δέρματος του μαστού ώστε να αποστειρωθεί η περιοχή. Σε περίπτωση αλλεργίας σε κάποια μορφή αντισηπτικού θα πρέπει να ενημερώνεται ο χειρουργός προς αποφυγή του ερεθιστικού παράγοντα. Χειρουργική Τομή Δέρματος: Αν πρόκειται να αφαιρεθεί η θηλή, τότε η τομή του δέρματος έχει σχήμα μηνοειδής ή ωοειδής και περιλαμβάνει το σύμπλεγμα θηλής-θηλαίας. Αν δεν κρίνεται απαραίτητη η εκτομή της θηλής, τότε η τομή μπορεί να γίνει στην πρόσθια μασχαλιαία χώρα (επί της πτυχής του δέρματος της μασχάλης) με άριστα αισθητικά αποτελέσματα ή ακόμα και επί της υπομάστιας γραμμής. Το μέγεθος της τομής συνήθως κυμαίνεται μεταξύ 5-10 εκατοστών. ![]() Χειρουργικοί Χρόνοι: η τομή του δέρματος επεκτείνεται κατά επίπεδα αφού πρώτα παρασκευαστούν με προσοχή οι δερματικοί κρυμνοί του δέρματος που παραμένει. Το πάχος των δερματικών κρυμνών πρέπει να είναι αρκετά λεπτό ώστε να αφαιρείται όλος ο μαζικός αδένας αλλά και αρκετά παχύς ώστε να διατηρείται ανέπαφη η αιμάτωση του υπερκείμενου δέρματος. Η παρασκευή συνεχίζει εν τω βάθη μέχρι τον μείζονα θωρακικού μυ που αποτελεί και το κατώτερο όριο του μαζικού αδένα και στη συνέχεια αφαιρείται ολόκληρος ο μαζικός αδένας. Ακολουθεί η διερεύνηση των λεμφαδένων της μασχάλης, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο, με την διενέργεια λεμφαδένα φρουρού ή λεμφαδενικού καθαρισμού. Στις περισσότερες περιπτώσεις διηθητικού καρκίνου σταδίου Ι, η τεχνική της βιοψίας λεμφαδένα φρουρού αποτελεί την μέθοδο εκλογής διαχείρισης των λεμφαδένων της μασχάλης. Σε επιλεγμένες περιπτώσεις εκτελείται λεμφαδενικός καθαρισμός επιπέδου ΙΙ ή ακόμα και ΙΙΙ. Στο τέλος της επέμβασης τοποθετείται μία παροχέτευση (ένα λεπτό σωληνάκι) στην περιοχή του χειρουργείου η οποία και αφαιρείται μετά από 18-24 ώρες. Ακολουθεί η σύγκληση της χειρουργικής τομής κατά στρώματα και η τομή του δέρματος συγκλείνεται με πλαστική τεχνική, χρησιμοποιώντας απορροφήσιμη ενδοδερμική ραφή για το καλύτερο δυνατό αισθητικό αποτέλεσμα. Η ραφή αυτή βρίσκεται εξολοκλήρου εσωτερικά του δέρματος και δεν φαίνεται καθόλου, ενώ είναι από απορροφήσιμο υλικό που σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να κόψιμο ή αφαίρεση. ![]() Προτού ξυπνήσει η ασθενής από την γενική αναισθησία εκτελείται στο χειρουργικό τραύμα διήθηση με τοπικό αναισθητικό μακράς διάρκειας, ώστε να υπάρξει καθόλου μετεγχειρητικός πόνος. Η ασθενής είναι ελεύθερη να σηκωθεί από το κρεβάτι λίγες ώρες μετά το χειρουργείο και σιτίζεται το ίδιο βράδυ. Ακολουθεί αλλαγή του τραύματος μετά από 3 ημέρες και μετά από μια εβδομάδα η ασθενής μπορεί να επανέλθει στις καθημερινές της δραστηριότητες. Απλή Μαστεκτομή: Η απλή μαστεκτομή περιλαμβάνει την αφαίρεση ολόκληρου του μαστού και του συμπλέγματος θηλής-θηλαίας άλου, διατηρώντας μόνο το δέρμα του μαστού ανέπαφα. Αν υπάρχει η ένδειξη το χειρουργείο αυτό περιλαμβάνει και την αφαίρεση μερικών επιλεγμένων (όπως στην τεχνική του λεμφαδένα φρουρού) ή και όλων των λεμφαδένων της σύστοιχης μασχάλης. Όταν γίνεται απλή μαστεκτομή, δεν χρειάζεται να ακολουθήσει μετεγχειρητική ακτινοβολία. Η μαστεκτομή μπορεί να συνοδεύεται από αποκατάσταση σε πρώτο (άμεση-στο ίδιο χειρουργείο) ή σε δεύτερο (μετά από 6-12 μήνες) χρόνο. Διάρκεια Χειρουργείου: 60-90 λεπτά / μέχρι 150 λεπτά αν συνοδεύεται και από αποκατάσταση σε πρώτο χρόνο. Διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο: 1-2 ημέρες. Θέση Ασθενούς: Η ασθενής ξαπλώνει ανάσκελα στο χειρουργικό κρεβάτι με τα άκρα σε έκταση 90 μοιρών. Ακολουθεί η εισαγωγή στην γενική αναισθησία (διασωλήνωση) και στη συνέχεια γίνεται αντισηψία του δέρματος του μαστού ώστε να αποστειρωθεί η περιοχή. Σε περίπτωση αλλεργίας σε κάποια μορφή αντισηπτικού θα πρέπει να ενημερώνεται ο χειρουργός προς αποφυγή του ερεθιστικού παράγοντα. Χειρουργική Τομή Δέρματος: Η τομή του δέρματος έχει σχήμα μηνοειδής ή ωοειδής και περιλαμβάνει το σύμπλεγμα θηλής-θηλαίας άλου καθώς και την περιοχή τυχόν προηγούμενης βιοψίας δια χοντρής βελόνης (τύπου core-biopsy/true cut). Το μέγεθος της τομής συνήθως κυμαίνεται μεταξύ 5-10 εκατοστών. ![]() Χειρουργικοί Χρόνοι: Η τομή του δέρματος επεκτείνεται κατά επίπεδα αφού πρώτα παρασκευαστούν με προσοχή οι δερματικοί κρυμνοί του δέρματος που παραμένει. Το πάχος των δερματικών κρυμνών πρέπει να είναι αρκετά λεπτό ώστε να αφαιρείται όλος ο μαζικός αδένας αλλά και αρκετά παχύς ώστε να διατηρείται ανέπαφη η αιμάτωση του υπερκείμενου δέρματος. Η παρασκευή συνεχίζει εν τω βάθη μέχρι τον μείζονα θωρακικού μυ που αποτελεί και το κατώτερο όριο του μαζικού αδένα και στη συνέχεια αφαιρείται ολόκληρος ο μαζικός αδένας. Στο τέλος της επέμβασης τοποθετείται μία παροχέτευση (ένα λεπτό σωληνάκι) στην περιοχή του χειρουργείου η οποία και αφαιρείται μετά από 18-24 ώρες. Ακολουθεί η σύγκληση της χειρουργικής τομής κατά στρώματα και η τομή του δέρματος συγκλείνεται με πλαστική τεχνική, χρησιμοποιώντας απορροφήσιμη ενδοδερμική ραφή για το καλύτερο δυνατό αισθητικό αποτέλεσμα. Η ραφή αυτή βρίσκεται εξολοκλήρου εσωτερικά του δέρματος και δεν φαίνεται καθόλου, ενώ είναι από απορροφήσιμο υλικό που σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να κόψιμο ή αφαίρεση. ![]() Εικόνα: παράδειγμα ενδοδερμικής ραφής. Προτού ξυπνήσει η ασθενής από την γενική αναισθησία εκτελείται στο χειρουργικό τραύμα διήθηση με τοπικό αναισθητικό μακράς διάρκειας, ώστε να υπάρξει καθόλου μετεγχειρητικός πόνος. Η ασθενής είναι ελεύθερη να σηκωθεί από το κρεβάτι λίγες ώρες μετά το χειρουργείο και σιτίζεται το ίδιο βράδυ. Ακολουθεί αλλαγή του τραύματος μετά από 3 ημέρες και μετά από μια εβδομάδα η ασθενής μπορεί να επανέλθει στις καθημερινές της δραστηριότητες. γ) Τροποποιημένη ριζική μαστεκτομή: Αποτελεί την πιο ριζική σε έκταση μαστεκτομή και περιλαμβάνει την αφαίρεση ολόκληρου του μαζικού αδένα, αφαίρεση ολόκληρου του υπερκείμενου δέρματος, αφαίρεση του συμπλέγματος θηλής-θηλαίας άλου καθώς και μερική (όπως στην τεχνική του λεμφαδένα φρουρού) ή πλήρη αφαίρεση των λεμφαδένων της μασχάλης. Μπορεί να συνδυαστεί με άμεση ή σε δεύτερο χρόνο (μετά από 6-12 μήνες) πλαστική αποκατάσταση του μαστού. Εφαρμόζεται κατά κανόνα στα πιο προχωρημένα στάδια της νόσου. Κατά κανόνα μετά την τροποποιημένη ριζική μαστεκτομή δεν απαιτείται συμπληρωματική ακτινοβολία. Διάρκεια Χειρουργείου: 90-120 λεπτά / μέχρι 150 λεπτά αν συνοδεύεται από άμεση αποκατάσταση. Διάρκεια παραμονής στο νοσοκομείο: 1-2 ημέρες. Θέση Ασθενούς: Η ασθενής ξαπλώνει ανάσκελα στο χειρουργικό κρεβάτι με τα άκρα σε έκταση 90 μοιρών. Ακολουθεί η εισαγωγή στην γενική αναισθησία (διασωλήνωση) και στη συνέχεια γίνεται αντισηψία του δέρματος του μαστού ώστε να αποστειρωθεί η περιοχή. Σε περίπτωση αλλεργίας σε κάποια μορφή αντισηπτικού θα πρέπει να ενημερώνεται ο χειρουργός προς αποφυγή του ερεθιστικού παράγοντα. Χειρουργική Τομή Δέρματος: Η τομή του δέρματος έχει σχήμα μηνοειδές και περιλαμβάνει το σύμπλεγμα θηλής-θηλαίας άλου, καθώς και την πλειονότητα του δέρματος του μαστού. Το μέγεθος της τομής συνήθως κυμαίνεται μεταξύ 8 - 15 εκατοστών. Χειρουργικοί Χρόνοι: Η τομή του δέρματος επεκτείνεται κατά επίπεδα αφού πρώτα παρασκευαστούν με προσοχή οι δερματικοί κρυμνοί του δέρματος που παραμένει. Το πάχος των δερματικών κρυμνών πρέπει να είναι αρκετά λεπτό ώστε να αφαιρείται όλος ο μαζικός αδένας αλλά και αρκετά παχύς ώστε να διατηρείται ανέπαφη η αιμάτωση του υπερκείμενου δέρματος. Η παρασκευή συνεχίζει εν τω βάθη μέχρι τον μείζονα θωρακικού μυ που αποτελεί και το κατώτερο όριο του μαζικού αδένα και στη συνέχεια αφαιρείται ολόκληρος ο μαζικός αδένας. Ακολουθεί η διερεύνηση των λεμφαδένων της μασχάλης, όπου αυτό κρίνεται απαραίτητο, με την διενέργεια λεμφαδένα φρουρού ή λεμφαδενικού καθαρισμού. Στις περισσότερες περιπτώσεις διηθητικού καρκίνου σταδίου Ι, η τεχνική της βιοψίας λεμφαδένα φρουρού αποτελεί την μέθοδο εκλογής διαχείρισης των λεμφαδένων της μασχάλης. Σε πιο προχωρημένα στάδια εκτελείται λεμφαδενικός καθαρισμός επιπέδου ΙΙ ή ακόμα και ΙΙΙ. Στο τέλος της επέμβασης τοποθετείται μία παροχέτευση (ένα λεπτό σωληνάκι) στην περιοχή του χειρουργείου η οποία και αφαιρείται μετά από 18-24 ώρες. Ακολουθεί η σύγκληση της χειρουργικής τομής κατά στρώματα και η τομή του δέρματος συγκλείνεται με πλαστική τεχνική, χρησιμοποιώντας απορροφήσιμη ενδοδερμική ραφή για το καλύτερο δυνατό αισθητικό αποτέλεσμα. Η ραφή αυτή βρίσκεται εξολοκλήρου εσωτερικά του δέρματος και δεν φαίνεται καθόλου, ενώ είναι από απορροφήσιμο υλικό που σημαίνει ότι δεν χρειάζεται να κόψιμο ή αφαίρεση. Προτού ξυπνήσει η ασθενής από την γενική αναισθησία εκτελείται στο χειρουργικό τραύμα διήθηση με τοπικό αναισθητικό μακράς διάρκειας, ώστε να υπάρξει καθόλου μετεγχειρητικός πόνος. Η ασθενής είναι ελεύθερη να σηκωθεί από το κρεβάτι λίγες ώρες μετά το χειρουργείο και σιτίζεται το ίδιο βράδυ. Ακολουθεί αλλαγή του τραύματος μετά από 3 ημέρες και μετά από μια εβδομάδα η ασθενής μπορεί να επανέλθει στις καθημερινές της δραστηριότητες. Ενδείξεις Ριζικής Χειρουργικής Αντιμετώπισης:
Αντενδείξεις Ριζικής Χειρουργικής Αντιμετώπισης:
Πλεονεκτήματα Μαστεκτομής:
Μειονεκτήματα Μαστεκτομής:
|










